پوزیشنر ماهواره

وظیفه اصلی دستگاه پوزیشنر ذخیره موقعیت ماهواره ها در حافظه خود و توانایی حرکت به سمت ماهواره درخواست شده از سمت رسیور می باشد.

ارتباط بین رسیور ماهواره و دستگاه پوزیشنر

ارتباط بین دستگاه رسیور و دستگاه پوزیشنر از طریق پروتکل Diseqc فرآهم می شود. این سیگنال روی کابل کواکسیال با دامنه حداکثر 1.25 ولت با فرکانس 22 کیلو هرتز ارسال می شود. هربیت طولی معادل با 1.5 میلی ثانیه دارد و بیت 1 شامل 500 میکرو ثانیه فرکانس 22کیلو هرتز و 1 میلی ثانیه صفر ولت می باشد. بیت 0 شامل 1 میلی ثانیه فرکانس 22کیلو هرتز و 500 میکرو ثانیه صفر ولت می باشد. 

هر بار که ماهواره را عوض می کنید رسیور یک بسته پیام را روی کابل کواکسیل ارسال می کند و در صورتی که پوزیشنر روی خط باشد این بسته را دریافت می کند و عملکرد مربوط (حرکت به سمت ماهواره شماره nn) را انجام می دهد.

حال شکل یا فرمت این بسته چطور است؟

طول هر بسته حدودا 54 میلی ثانیه است و شامل یک بایت فریم, یک بایت آدرس, یک بایت دستور, یک یا چند بایت داده می باشد که بعد از هر بایت یک بیت پریتی نیز ارسال می شود.

بایت فریم در فرمت DiSEqC

چهار بیت اول بایت فریم در ابتدا به عنوان "run in" و "frameing" الگوی 10 1110 برای دستورات DiSEqC رزرو شده اند. این امکان وجود دارد که ورژن های آینده از این بیت ها استفاده کنند، اما ممکن است فرض شود که دو بیت اول همیشه یکسان باشند برای اهداف تشخیص خطا.

بایت فریم هم یکی از مقادیر در جدول زیر است. به طور معمول دستگاه پوزیشنر یکطرفه (بدون قابلیت پاسخ) باید طوری طراحی شود که پیام های دریافتی از رسیور که فریم آنها E0 و E1 باشد را ترتیب اثر دهد.

بایت آدرس در فرمت DiSEqC

بایت آدرس هم یکی از مقادیر در جدول زیر است.با توجه به جدول زیر دستگاه پوزیشنر باید طوری طراحی شود که پیام های دریافتی از رسیور که آدرس آنها غیر از 0x30 و 0x31 باشد را ترتیب اثر ندهد. در واقع بایت آدرس دستگاههای روی خط (lnb و positioner) را صدا می زند تا دستگاه بداند که این بسته ارسالی از سوی رسیور, مربوط به آن دستگاه است یا نه.

بایت دستور در فرمت DiSEqC

بایت دستور که از سوی رسیور ارسال می شود, در جدول زیر آمده است.

هر دستور چه کاری انجام می دهد؟

60:حرکت موتور متوقف شود

63:حد شرقی و غربی غیرغعال شود(اگر فعال باشد موتور بیشتر از آن حرکت نمی کند و به طور خودکار موتور متوقف شود)

66:ذخیره حد شرقی (پیشنهاد میشود که حد شرقی و غربی فعال شود)

67: ذخیره حد غربی (پیشنهاد میشود که حد شرقی و غربی فعال شود)

68:حرکت به سمت شرق

69:حرکت به سمت غرب

6A: درصورتی که بایت داده همراه آن غیر از صفر بود مقدار موقعیت ماهواره شماره nn را ذخیره می کند اگر نه (بایت داده صفر بود) حد شرقی و غربی فعال شود. مثلا E0 31 6A 02 یعنی موقعیت ماهواره 2 را ذخیره کن و E0 31 6A 00 حد شرقی و غربی فعال شود. قبل از ذخیره با حرکت موتور به شرق یا غرب (از طریق ارسال دستور 68 , 69 از سوی رسیور یا با دکمه های روی پوزیشنر) دیش را طوری تنظیم می کنیم که سیگنال قوی را دریافت کنیم سپس دستور 6A را به همراه شماره ماهواره از سوی رسیور ارسال می کنیم (انتخاب Store در منوی تنظیمات موتور در رسیور) تا ذخیره شود.

6B: هربار که ماهواره را عوض می کنیم این دستور به همراه شماره ماهواره ارسال می شود مثلا E0 31 6B 02 یعنی پوزیشنر، دیش را به سمت ماهواره شماره 2 حرکت دهد و وقتی به آن رسید متوقف شود.

6F: بعضی وقتها نیاز می شود تمامی ماهواره های ذخیره شده را دوباره بازمحاسبه کنیم (علت ممکن است حرکت محور موتور به چپ یا راست باشد که باعث می شود تمامی ماهواره ها از سیگنال قوی فاصله داشته باشند و سیگنال ضعیف دریافت کنیم) یک راه حل این است که تک تک ماهواره ها را دوباره ذخیره کنیم که خیلی وقت گیر خواهد بود یک راه حل دیگر، می تواند استفاده از دستور 6F باشد(در تنظیمات رسیور به نام Re-Calculate می باشد). به این صورت که ماهواره کنونی را با حرکت موتور به شرق یا غرب (از طریق ارسال دستور 68 , 69 از سوی رسیور یا با دکمه های روی پوزیشنر)طوری تنظیم می کنیم که سیگنال قوی دریافت کنیم سپس با ارسال دستور 6F (انتخاب Re-Calculate در منو رسیور) تمامی ماهواره ها مجددا تنظیم می شوند.

تنظیم پوزیشنر با رسیور ماهواره

حال با نحوه عملکرد آن آشنا شدیم حال سوال پیش می آید دستورات از سوی رسیور به چه نحوی انجام می شود. در هر رسیوری منویی مربوط به تنظیمات موتور وجود دارد (البته برای پوزیشنر، DiSEqc1.2 می باشد) که تمامی دستورات بالا در آن به صورت گرافیکی وجود دارد.

ابتدا وارد منو تنظیمات رسیور برای دیش گردان شده قبل از همه حد شرقی و غربی را ذخیره کرده برای این کار موتور را تا جایی که دیگر بسته نشود (هارد لیمیت) از سوی رسیور یا با دکمه East روی پوزیشنر حرکت دهید حالا در منو Set East Limit را ذخیره کرده با این عمل سافت لیمیت هم فعال می شود این بار موتور را تا جایی که دیگر باز نشود (هارد لیمیت) از سوی رسیور یا با دکمه West روی پوزیشنر حرکت دهید حالا در منو Set West Limit را ذخیره کنید.

در مرحله بعدی به منو تنظیمات آنتن برگشته نام ماهواره مورد نظر را انتخاب کرده بار دیگر وارد منو تنظیمات رسیور برای دیش گردان DiSEqc1.2 شده در قسمت Store Position قبل از ذخیره، با حرکت موتور به شرق یا غرب (از سوی رسیور یا با دکمه های روی پوزیشنر) دیش را طوری تنظیم کرده تا سیگنال قوی را دریافت کرده سپس با انتخاب Store آن را ذخیره کرده. حالا هر بار که کانالی از این ماهواره انتخاب شود دیش به سمت آن حرکت می کند و وقتی به آن رسید متوقف می شود. این عمل برای تمامی ماهواره های دیگر نیز تکرار می شود.

در نهایت پوزیشنر باید بتواند دستورات دریافتی از سوی رسیور را دیکود کند و با توجه به دستور دریافتی اقدام مربوطه را اعمال کند. موتور را به شرق یا غرب حرکت دهد. با حرکت موتور, سنسور موتور عمل می کند و مقدار آن کم یا زیاد می شود و موقعیت موتور آپدیت می شود.

اگر هر یک از اتصالات موتور و سنسور از ترمینال دستگاه پوزیشنر به ترمینال موتور جک دار به درستی متصل نباشند، با تغییر ماهواره، دیش نخواهد چرخید،(هم با دکمه های روی پوزیشنر) حتی اگر دستگاه پوزیشنر بدرستی کار کند.

در صورتی که با دکمه های روی پوزیشنر دیش میچرخد اما با تغییر ماهواره در رسیور، دیش نمیچرخد دلیل آن به عدم عملکرد صحیح دستگاه پوزیشنر بر میگردد که به احتمال زیاد آشکارساز Diseqc در دستگاه پوزیشنر مشکل دارد.

سخت افزار یک پوزیشنر شامل آشکار ساز Diseqc , آشکار ساز سنسور موتور, راه انداز موتور, دکمه های کنترلی ( west - stop - east ), نمایشگر, منبع تغذیه و میکروکنترلر جهت پردازش اطلاعات Diseqc می باشد.

مدار آشکار ساز DiSEqC

مدار زیر مدار DiSEqC یکطرفه (فقط-دریافت بدون قابلیت پاسخ) را نشان می دهد، همانطور که ممکن است در (LNB) یا سوئیچر استفاده شود. با این وجود، استفاده از میکروکنترلر پوزیشنر در حالت فقط-دریافت امکان پذیر است، اما برای اجرای قابلیت پاسخ به چند عنصر دیگر هم نیاز است، بنابراین  توصیه نمی کنیم مدار فقط-پاسخ استفاده شود در عمل برای کمک به درک مدارات پایه در اینجا گنجانده شده است.

این مدار ابتدا فرکانس های بالای کابل کواکسیال ​​​​(حدود 1 تا 2 گیگاهرتز) را با سلف پی سی بی ( ترک مارپیچی در برد مدار چاپی که دارای طول موج یک چهارم است که نقش سلف را دارد که می توان به جای آن از سلف 10 میکرو تا 100 میکرو استفاده کرد) و یک خازن به طور معمول 100pF، حذف می کند.

خازن 22nF  ولتاژ DC را که 13 یا 18 ولت می باشد را عبور نمی دهد. در ادامه مدار، فرکانس تن 22 کیلوهرتز با دامنه 650 میلی ولت، در باس با ترانزیستور تقویت می شود تا به سطح TTL ورودی میکروکنترلر هدایت شود. مقادیر نشان داده شده در مدار به گونه ای انتخاب شده اند که پوزیشنر به سیگنالهای زیر 300 میلی ولت پاسخ ندهد (این مقادیر عملی هستند).

این مفید خواهد باشد زیرا بعضی از LNB ها نویز یا نوساناتی به کابل تزریق می کنند و دستگاه هایی مانند پوزیشنرها ممکن است جریان موج دار را روی باس قرار دهند. با این حال، برخی از طراحان ممکن است ترجیح دهند در شرایطی که بار خازنی بیش از حد در باس وجود دارد، برای بهبود دریافت، از بهره تقویت بالاتری استفاده کنند.

موفق باشید.